Senegal mu myigaragambyo: Igihugu ‘kiri hafi cyane y’imperuka’

Umutegetsi ushinzwe gukemura amakimbirane muri Senegal yavuze ko iki gihugu kiri mu kaga ko gutembagara nyuma y’iminsi ine y’imyigaragambyo yaguyemo abantu batanu.

Alioune Badara Cissé, uzwi nk’umuhuza wa repubulika, yasabye abategetsi guhagarika gukanga no gutera ubwoba abigaragambya.

Yasabye akandi abari kwigaragambya kubikora mu mahoro bakareka ubusahuzi no kwangiza.

Opposition supporters of leader Ousmane Sonko clash with security forces during a protest in Dakar, Senegal 05 March 2021
I Dakar, byakomeye

Ibibazo byavuye ku itabwa muri yombi ry’ukuriye abatavugarumwe n’ubutegetsi Ousmane Sonko nkuko BBC dukesha iyi nkuru yabitangaje.

Bwana Sonko yagejejwe mu rukiko kuwa gatanu ashinjwa guhungabanya ituze rusange. Anashinjwa gufata ku ngufu umugore.

Ahakana ibyo birego avuga ko bifite imvo za politiki.

Abashyigikiye Ousmane Sonko bashyamiranye n'abashinzwe umutekano i Dakar, Senegal kuwa gatanu tariki 05 03 2021
Imyigaragambyo yavuye mu murwa mukuru Dakar ikwira no mu bindi bice by’igihugu/EPA

Iyi myigaragambyo kandi yazamuwe n’ubusumbane mu bukungu n’ibibazo by’imibereho mu rubyiruko.

Mu itangazo rigenewe abanyamakuru ryo ku cyumweru, umuhuza Badara Cissé yavuze ko abategetsi “bagomba kuvugana n’urubyiruko”, aburira ko “turi hafi cyane y’imperuka”.

Itangazo rye ryaje nyuma y’uko umuntu utarageza imyaka 20 wo mu mujyi wa Diaobe abaye uwa gatanu upfiriye mu mirwano hagati y’abashinzwe umutekano n’abigaragambya hirya no hino mu gihugu.

Uyu muhuza wubahwa mu gihugu araburira ko ibintu bishobora kumera nabi cyane niba leta idakemuye vuba ubukene no kubura akazi mu rubyiruko, nk’uko umwanditsi mukuru wa BBC muri Africa Will Ross abivuga.

Polisi n'abigaragambya barahanganye mu bice binyuranye muri Senegal
Polisi n’abigaragambya barahanganye mu bice binyuranye muri Senegal/REUTERS

Kuwa gatanu, nyuma y’imirwano muri Dakar, n’ahandi, minisitiri w’ubutegetsi bw’igihugu Antoine Felix Abdoulaye Diome yavuze ko “hakorwa ibishoboka byo se ituze rikagaruka”.

Avugira kuri televiziyo y’igihugu, Diome yashinje Sonko “guhamagarira urugomo”.

Ihuriro ry’abatavugarumwe n’ubutegetsi rizwi nka Mouvement de Défense de la Démocratie (M2D), riri inyuma y’iyi myigaragambyo, ryatangaje indi minsi itatu yo kwigaragambya guhera kuwa mbere.

Ihuriro ry’ibihugu by’uburengerazuba bwa Africa, CEDEAO, ryamaganye iyi myigaragambyo rihamagarira “impande zose kuyihagarika n’ituze” – ryongeraho ko abategetsi “bakwiye gufata ingamba zo kurangiza ubushyamirane no kubahiriza uburenganzira bwo kwigaragambya mu mahoro”.

Ousmane Sonko w’imyaka 46, mu kwezi kwa kabiri yashinjwe gufata ku ngufu.

Polisi yakoresheje imyuka iryana mu maso mu gutatanya abigaragambya i Dakar
Polisi yakoresheje imyuka iryana mu maso mu gutatanya abigaragambya i Dakar/AFP

Nyuma y’iperereza, yafashwe kuwa gatatu nyuma ajyanwa mu rukiko aherekejwe n’itsinda ry’abamushyigikiye.

Polisi nyuma yahise ivuga ko yanamufashe kubera guhungabanya ituze rusange igihe yangaga ko bahindura inzira ijya ku rukiko.

Sonko avuga ko ibirego byo gufata ku ngufu byahimbwe. Ashinja Perezida Macky Sall gushaka kwigizayo abakomeye bashobora guhatana nawe mu maotora yo mu 2024.

Abandi babiri batavugarumwe n’ubutegetsi bakuwe mu matora ya 2019 nyuma yo guhamwa n’ibyaha, bo bavuga ko ari ibyacuzwe kubera imvo za politiki.

Hari amakuru avuga ko Macky Sall yaba ashaka guhindura itegekoshinga kugira ngo abashe kwiyamamariza manda ya gatatu.

Ousmane Sonko, arakunzwe mu rubyiruko rwo muri Senegal
Ousmane Sonko, arakunzwe mu rubyiruko rwo muri Senegal/AFP

Sonko – ukunzwe bidasanzwe mu rubyiruko rwa Senegal – niwe muntu ukomeye uboneka mu bashobora guhatana na perezida uriho, nk’uko Ndèye Khady Lo umunyamakuru wa BBC i Dakar abivuga.

Mu 2014 yashinze ishyaka rye rya politiki, Pastef-Les Patriotes, aba uwa gatatu mu matora ya 2019 aho yagize amahjwi 15%.